Important Economics Questions with Answer
Q1) Define Perfectly Inelastic Demand.
A: Perfectly inelastic demand occurs when a change in price has no effect on the quantity demanded of a good or service.
Q2) State Robbins’ Definition of Economics.
A: According to Lionel Robbins, economics is "the science which studies human behavior as a relationship between ends and scarce means which have alternative uses."
Q3) Define Microeconomics.
A: Microeconomics studies individual economic behavior, focusing on aspects like the pricing of specific commodities, demand for particular goods, profits or losses of individual firms, and the income of specific groups of people.
Q4) Define Demand.
A: In economics, demand refers to the desire for a commodity or service, combined with the willingness and ability to pay for it.
Q5) Explain the Law of Supply.
A: The law of supply states that, other things being equal, the quantity supplied of a good increases as its price rises and decreases as its price falls. This reflects a direct relationship between price and quantity supplied.
Q6) Define Labor as a Factor of Production.
A: Labor is not only a means of production but also the ultimate purpose of production.
Q7) What Are the Features of Pure Competition?
A: The main features of pure competition are:
a. A large number of buyers and sellers.
b. Identical products provided by all sellers.
c. Free entry and exit for buyers and sellers.
d. No government intervention in the market.
Q8) Define Macroeconomics.
A: Macroeconomics focuses on the economy as a whole, analyzing aggregates like national income, overall savings, and general economic issues affecting a country.
Q9) Explain the Term 'Elasticity of Demand'.
A: Elasticity of demand measures the degree to which the quantity demanded of a commodity changes in response to a change in its price, the price of related goods, or consumer income.
Q10) What Is Real Cost?
A: Real cost refers to the opportunity cost of producing a good or service, i.e., the next best alternative foregone. It is measured in terms of the efforts and sacrifices involved, rather than monetary value.
Q11) Is Economics a Science? Discuss.
Economics as a Science:
- Systematic Study: Economics systematically studies consumption, production, exchange, and distribution.
- Cause and Effect: It establishes logical cause-and-effect relationships, e.g., the law of demand.
- Experimentation: Though experiments are conducted in real-world scenarios, they follow scientific principles.
- Quantitative Measurement: Economic phenomena are measured using money.
- Universality: Economic principles apply across different economic systems.
Economics Not a Science:
- Non-universal Laws: Economic laws depend on cultural, social, and physical factors, differing across regions.
- Conditional Laws: Economic laws rely on assumptions like "other things remaining the same," making them less exact.
- Lack of Laboratory Experiments: Economics studies human behavior, which cannot be controlled or replicated in labs.
- Conflicting Opinions: Economists often disagree on theories and applications.
- Unpredictable Outcomes: Human behavior makes it difficult to predict economic outcomes accurately.
While economics has scientific elements, it is best classified as a social science.
Q12) Discuss Positive Economics and Normative Economics.
Positive Economics:
- Studies facts and establishes cause-and-effect relationships.
- Focuses on "what is" rather than "what ought to be."
- Relies on logic, neutral analysis, and uniformity.
Normative Economics:
- Involves value judgments about "what should be."
- Considers human emotions, social welfare, and policy recommendations.
- Basis for economic planning and government intervention.
In summary, positive economics explains facts, while normative economics evaluates outcomes and suggests improvements.
Q13) Discuss Microeconomics and Macroeconomics.
Microeconomics:
a. Definition: Studies individual economic units like firms and households.
b. Focus: Analyzes pricing, demand, profits, and individual income.
c. Importance: Useful for resource allocation, business decisions, and public finance.
d. Methodology: Breaks the economy into smaller parts, using the "slicing method."
Macroeconomics:
a. Definition: Studies the economy as a whole, including aggregates like national income and employment.
b. Focus: Examines inflation, economic growth, public finance, and national income.
c. Importance: Crucial for policymaking, managing business cycles, and fostering economic development.
d. Methodology: Uses the "lumping method," focusing on aggregate demand and supply.
Both fields complement each other, offering a complete understanding of economic behavior.
Q.1) पूर्णतः अस्थिर मागणी म्हणजे काय?
जर किमतीत बदल होऊनही मागणीत कोणताही बदल होत नसेल, तर त्याला पूर्णतः अस्थिर मागणी (Perfectly Inelastic Demand) म्हणतात.
Q.2) रॉबिन्स यांनी अर्थशास्त्राची व्याख्या काय केली आहे?
अर्थशास्त्र ही अशी एक शास्त्र आहे, जी मानवी वर्तनाचा अभ्यास करते, जिथे साध्य व मर्यादित साधनांचा पर्यायाने वापर होतो.
Q.3) सूक्ष्म अर्थशास्त्र म्हणजे काय?
सूक्ष्म अर्थशास्त्र (Microeconomics) एखाद्या व्यक्तीच्या आर्थिक वर्तनाचा अभ्यास करते. यामध्ये विशिष्ट वस्तूंच्या किंमती, मागणीची परिस्थिती, एखाद्या फर्मचा नफा किंवा तोटा, व विशिष्ट गटातील लोकांचे उत्पन्न यांचा समावेश होतो.
Q.4) मागणी म्हणजे काय?
अर्थशास्त्रातील मागणी म्हणजे एखाद्या वस्तू किंवा सेवेसाठी असलेली तीव्र इच्छा, ज्यामध्ये पैसे देण्याची इच्छाशक्ती व क्षमता असते.
Q.5) पुरवठ्याचा नियम समजावून सांगा.
पुरवठ्याचा नियम (Law of Supply) हा किमती व पुरवठ्याच्या थेट संबंधाचा अभ्यास करतो. किमतीत वाढ झाल्यास वस्तूंचा पुरवठा वाढतो आणि किमतीत घट झाल्यास पुरवठा कमी होतो.
Q.6) उत्पादन घटक म्हणून श्रम याची व्याख्या काय?
श्रम हा केवळ उत्पादनाचा घटक नसून उत्पादनाचा अंतिम हेतू देखील आहे.
Q.7) शुद्ध स्पर्धेची वैशिष्ट्ये लिहा.
शुद्ध स्पर्धेची खालील वैशिष्ट्ये आहेत:
a) बाजारात खरेदीदार व विक्रेते मोठ्या संख्येने असतात.
b) विक्रेत्यांकडून पुरविलेली उत्पादने आकार, चव व रंग यामध्ये एकसारखी असतात.
c) कोणत्याही विक्रेत्यासाठी बाजारात प्रवेश किंवा निर्गमात पूर्ण स्वातंत्र्य असते.
d) बाजारात सरकारचा हस्तक्षेप नसतो.
Q.8) व्यापक अर्थशास्त्राची व्याख्या करा.
व्यापक अर्थशास्त्र (Macroeconomics) राष्ट्रीय उत्पन्न व एकूण बचत यांसारख्या एकूण गोष्टींचा अभ्यास करते. यामध्ये संपूर्ण अर्थव्यवस्थेतील समस्या समाविष्ट होतात.
Q.9) मागणीची लवचिकता म्हणजे काय?
मागणीची लवचिकता ही मागणीतील बदलाचे प्रमाण व किमतीतील किंवा इतर घटकांतील बदलांचे प्रमाण यांच्यातील मापन आहे.
Q.10) खऱ्या खर्चाची व्याख्या काय?
एखादी वस्तू तयार करण्यासाठी त्याआधीचा सर्वोत्तम पर्याय जो त्यागावा लागतो, तो खरा खर्च (Real Cost) होय. तो पैसे नव्हे, तर त्याग व कष्ट यांच्या स्वरूपात व्यक्त होतो.
Q.11) अर्थशास्त्र हे शास्त्र आहे का नाही? चर्चा करा.
अर्थशास्त्र शास्त्र आहे:
- सुव्यवस्थित अभ्यास: अर्थशास्त्रातील तथ्ये सुव्यवस्थित पद्धतीने वर्गीकृत केली जातात.
- शास्त्रीय नियम: अर्थशास्त्राचे नियम कारण-परिणाम संबंध स्थापित करतात.
- प्रयोग: अर्थशास्त्राचे नियम वास्तवात तपासले जातात.
- पैशांचे मापन: आर्थिक घटनांचे मापन पैसे या आधारावर होते.
- सार्वत्रिकता: आर्थिक नियम सर्व प्रकारच्या अर्थव्यवस्थांमध्ये लागू होतात.
अर्थशास्त्र शास्त्र नाही:
- नियम सार्वत्रिक नाहीत: वेगवेगळ्या देशांतील सवयींमुळे नियम बदलतात.
- नियम अचूक नाहीत: "इतर गोष्टी समान राहिल्यास" या अटींवर ते अवलंबून असतात.
- प्रयोगशाळा प्रयोग शक्य नाहीत: मानवी वर्तन नियंत्रित करता येत नाही.
- मतभेद: अर्थशास्त्रज्ञांमध्ये एकमत नसते.
- अंदाज करणे कठीण: अचूक अंदाज लावणे कठीण आहे.
अर्थशास्त्र हे समाजशास्त्र मानले जाते.
Q.12) सकारात्मक अर्थशास्त्र व मानक अर्थशास्त्र यावर चर्चा करा.
सकारात्मक अर्थशास्त्र:
- तथ्यांवर आधारित: वास्तविक कारण-परिणाम अभ्यासते.
- तटस्थता: नैतिकतेविषयी निर्णय देत नाही.
- तर्कशुद्धता: निर्णय तर्कावर आधारित असतो.
मानक अर्थशास्त्र:
- मूल्य निर्णय: चांगले-वाईट यावर आधारित.
- सामाजिक प्रगतीचे साधन: मानवी कल्याणासाठी धोरणे सुचवली जातात.
- आर्थिक नियोजनाचा आधार: विकासासाठी धोरण तयार केले जाते.
Q.13) सूक्ष्म अर्थशास्त्र व व्यापक अर्थशास्त्र यावर चर्चा करा.
सूक्ष्म अर्थशास्त्र:
a) अर्थ: व्यक्तीच्या आर्थिक वर्तनाचा अभ्यास.
b) विषय: विशिष्ट वस्तूंच्या किंमती, मागणी, नफा.
c) महत्त्व: संसाधनांचा योग्य वापर व सामाजिक कल्याणासाठी महत्त्वाचे.
d) पद्धत: 'स्लायसिंग पद्धत' वापरते.
व्यापक अर्थशास्त्र:
a) अर्थ: एकूण आर्थिक वर्तनाचा अभ्यास.
b) विषय: राष्ट्रीय उत्पन्न, बेरोजगारी, महागाई.
c) महत्त्व: राष्ट्राच्या आर्थिक धोरणांसाठी महत्त्वाचे.
d) पद्धत: 'लंपिंग पद्धत' वापरते.
No comments:
Post a Comment